Vatandaştan ilave ücret almadan mevcut metrekaresi kadar birebir konut verilecek. Buna karşılık daha fazla yeşil alan oluşturulacak, mahalle kültürü korunacak, ne AVM ne rezidans olacak. Okul sayısı, kültür ve spor merkezi artacak. Kira yardımı yaklaşık bin liraya çıkacak; yardım süresi de 18 ay yerine proje bitimine kadar devam edecek. Belediye yetkilileri, Tozkoparan’daki dönüşümün Türkiye’ye örnek; rantsal değil, gerçek anlamda bir kentsel dönüşüm olacağını vurguladılar.
TOKİ ile Güngören Belediyesinin geçen yıl imzaladığı protokolün ardından 5 bin 500 konutun, 190 dükkanın bulunduğu 58 hektarlık alanın dönüşümü için çalışma başladı. Konut sahiplerinden yüzde 25’i ile anlaşılırken, diğerlerinin ikna edilmesi için görüşmelerin devam ettiği öğrenildi. 3 etapta yapılacak projede hak sahipleri ile imzaların tamamlanması halinde tahliye ve yıkım çalışmaları başlayacak.
Güngören Belediyesi yetkilileri Tozkoparan’daki dönüşümün vatandaşı yerinden etmeyen, rantsal değil, gerçek anlamda bir kentsel dönüşüm olacağını vurguladılar. Yetkililer, vatandaşın elindeki metrekareyi küçültmeden, üstüne para istemeden, mahalle kültürünü bozmadan, inşaat yoğunluğunu da artırmadan Türkiye’ye örnek olacak bir kentsel dönüşümün nasıl yapılacağının formülünü ise şöyle anlattılar:
“Burası İstanbul’un mahalle kültürünün korunduğu ender yerlerden biri. Biz bu nedenle site tarzı yerine mahalle dokusunun korunduğu bir dönüşüm yapacağız. Ne AVM ne rezidans olacak. Sadece TOKİ’nin bu projeyi vatandaştan para almadan yapabilmesi için 58 hektarlık alanın 4 hektarını TOKİ’ye ticari bölge olarak vereceğiz. Buraya onlar AVM, rezidans yapamayacak. Onun yerine iş yeri, çarşı, özel okul, özel hastane, otel yapabilecekler.
Mevcut Tozkoparan halkının yaşayacağı bölgede de 4 bin metrekarelik kamu sağlık tesisi, ilkokul, ortaokul, liseler olacak. Konut sayısı 5 bin 500 iken buna da sadece 700 konut ilave edeceğiz. İlave konutları belediyenin kentsel dönüşüm projelerinde rezerv alan olarak kullanmak için yapacağız. Böylece mahallenin nüfusunu 16 binden 19 bine çıkarmış olacağız. Ama buna karşılık park alanını 25 bin metrekareden 60 bin metrekareye çıkaracağız. İstanbul’un ortasında bisiklet yolları, yürüyüş parkurları, meyve ağaçları olan, dokusu bozulmayan bir mahalle olarak yaşayacak Tozkoparan.”
Belediye yetkilileri, “Vatandaşa yeriniz şu kadar değerlendi o nedenle üstüne metrekaresi 10 bin liradan şu kadar da para verin” demeyeceklerini vurguladılar. Ancak yetkililer, bazı konut sahiplerinin 38 metrekare yerleri varken, en küçük dairenin 45 metrekare olması nedeniyle ortaya çıkan sorunun ise şöyle aşıldığını anlattılar:
“Vatandaşın kendi konutu kaç metrekare ise karşılığında o kadar konut vereceğiz. 55 metrekare dairesi olana 55 metrekare daire vereceğiz. Ancak bazı yerlerde vatandaşın 38 metrekaresi var ve yeni projede en küçük dairemiz 45 metrekare. Biz vatandaşı mağdur etmemek için elindeki konutu 40 metrekareden sayıyoruz.
Aradaki farkı bize maliyet fiyatımızdan yani bir metrekaresi 3 bin liradan ödemesini istiyoruz. Vatandaşın bunu ödeme gücü yoksa, bankadan kredi almak istemiyorsa TOKİ’ye başvurup uzun vadeli, düşük faizli kredi de alabilir. Konutu 58 metrekare olan 55 metrekarelik konut isterse biz ona 9 bin lira ödeyeceğiz; 60 metrekarelik konut isterse o bize 6 bin lira ödeyecek. Kimseyi mağdur etmeyeceğiz. Ölçümlerini tek tek yaptık, vatandaşın konutunu az değil çoktan hesapladık. Şimdiden vatandaşın dörtte biri ile anlaşma sağladık.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yaptığı kentsel dönüşüm projelerinde kira yardımı İstanbul için aylık 860 lira ve bu 18 ayla sınırla. Oysa bizim projede TOKİ yaklaşık bin lira kira yardımı yapacak ve evler teslim edilinceye kadar bu yardım yapılacak. 18 ayda biterse 18 ay; 36 ayda biterse 36 ay kira yardımı yapılacak.
Tozkoparan’da 20-30 yıldır oturan kiracılar var. Bunların oranı yüzde 15-20 civarında. Onları da mağdur etmek istemiyoruz. Aynı yerden ev veremeyeceğiz ama isterlerse TOKİ’nin 81 ildeki projelerinden uygun koşullarda ev sahibi olabilecekler. Ayrıca onlara da iki kira tutarında taşınma yardımı vereceğiz.”
Hürriyet
Tozkoparan rantsal değil kentsel dönüşecek