Kadıköy Belediyesi halk sağlığını ve çevreyi korumak için yıkılacak binalarda asbest gibi tehlikeli maddelerin temizlenmesi şartı getiren ilk belediye. Uygulama kapsamında 498,5 ton asbest atığı bertaraf edildi. Belediye 24.08.2015 tarihinde uygulanmaya başladığı “İnşaat Sahalarında Asbest Kirliliğinin Önlenmesi ve Geri Dönüştürülebilir Atıkların Kazanımı Projesi” ile Asbest Temiz Raporu olmadan bina yıkım ruhsatı vermiyor. Uygulama; inşaat sahalarında asbest, floresan, paratoner, PCB vb. tehlikeli atıkların bertarafının ve kağıt, cam, metal, plastik, karton vb. geri dönüştürülebilir atıkların geri kazanımının sağlanması aşamalarından oluşuyor.
Uygulama kapsamında bina yıkımı için gelen kurum ve kişiler yıkım ruhsatı verilmeden Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü’ne yönlendiriliyor. Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü’nün asbest ve tehlikeli maddeler konusunda uzman ekibi giderek, yıkılacak binada inşaat sahası kontrolü gerçekleştiriyor. Yıkılacak binalarda, uzman bir ekip özel giysileriyle binaya girerek, numuneler alıyor. Yapılan analizler sonucunda asbestli malzemeleri tespit ediyor. Uzman ekip ayrıca binada bulunan ve asbest içeren parçaların çevreye zarar vermeden sökümünü yapıyor. Sökülen tehlikeli maddeler özel tekniklerle yok edilecekleri yetkili merkeze gönderiliyor.
Tespit edilen asbestli malzemelerin Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğinde belirtilen kriterlere uygun şekilde sökümünün yapılması ve Ulusal Atık Taşıma Formu düzenlenerek bertarafının sağlanması isteniyor.
İnşaat sahalarında asbest atıklarının uzaklaştırılması aşamasında Yıkım Atık Yönetim Planı da isteniyor. Atık Yönetim Planı hazırlayan firma, binada geri dönüştürülebilir tüm atıkların evsel atıklardan ayrı biriktirilmesi için ambalaj, cam ve evsel atıkların atılacağı konteynırları almakla yükümlü. Konteyner alımı sonrası hazırlanan yönetim planı asbest raporu ile birlikte Kadıköy Belediyesi teknik ekiplerine teslim ediliyor. Asbest Envanter Raporu ve Yıkım (Tehlikeli & Tehlikesiz) Atık Yönetim Planları teknik ekip tarafından kontrol edildikten sonra verilen “Asbest Temiz Raporu” doğrultusunda binalara yıkım ruhsatı veriliyor.
2015 itibaren uygulamaya başlanan proje kapsamında Kadıköy Belediyesi’nin sertifikalı bir asbest söküm elemanı bulunuyor. 2017 yılı Nisan ayı sonuna kadar 1517 inşaat sahası denetlendi. 446 binada asbestli malzemeye rastlandı ve toplam 498,5 ton asbest atığının halk sağlığına zarar vermeyecek şekilde bertaraf edilmesi sağlandı.
Kadıköy Belediyesi’nin projesi Marmara Belediyeler Birliği Altın Karınca Belediyecilik Ödülleri Yeşil Alan ve Çevre Yönetimi Kategorisi İkincilik Ödülünü kazandı.
Asbest ya da amyant, ısıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere çok dayanıklı lifli yapıda kanserojen bir madde. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC)’nın kanserojen maddeler listesinde “kesin kanserojen” tanımlanması ile 1. grupta yer alan asbest solunum yoluyla vücuda girdiğinde başta kanser olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açıyor.
Asbestli malzemeler binalarda yoğun olarak; katlar arası panellerde, kazan, boru, izolasyon ceketlerinde, asma tavan kaplamalarında, marleylerde, ısı-yangın yalıtım malzemelerinde, asbestli çimento ürünlerinde, oluklu çatı kaplamalarında ve duvar kaplamalarında bulunuyor.
Önümüzdeki 30 yıl boyunca gelişmiş ülkelerde endüstriyel asbest teması nedeniyle 500 bin kişinin kanser nedeniyle hayatını kaybedeceği tahmin ediliyor.
Kadıköy’de asbestli binalara yıkım izni verilmiyor