İstanbul’da 7 milyon konut ve iş yeri dönüşecek

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Marmara depreminin ardından, İstanbul için ayrıntılı risk analizlerine dayalı, depreme hazırlanma ve afet planlaması çalışmaları devam ederken, Ümraniye, Esenler ve Esenyurt toplam 130 bini aşan rakamla kentsel dönüşümde öne çıkan ilçeler oldu.

İstanbul’da kentsel dönüşüme ilişkin AA muhabirinin sorularını cevaplayan Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu Başkanı Prof. Dr. Gürsel Öngören, kentsel dönüşümle ilgili çalışmaların sürdüğünü belirterek, Şehircilik Şurası’nın kentsel dönüşüme etkilerini anlattı.

Şuranın, 2023 vizyonu ve 2050’ye kadar gidilecek yol haritasını tespit ettiğini belirten Öngören, şunları kaydetti:

“Bu yol haritamızın üzerinde öncelikle sorunlarımızı tespit edip akabinde çözümlerimizi oluşturduk. Genel vizyonu şu şekilde ortaya koyuyoruz; öncelikle doğal tarihi ve kültürel dokuyu korumak. Mahalle kavramını öne çıkarmak, şehirlerdeki yöresel yapılaşma kimliğini ortaya koymak, akıllı binalar ve şehirler oluşturmak, kentsel dönüşümü artık bir rant olma anlayışından çıkarmak ve hayat kalitesini yükseltmek ana vizyon başlıklarımız. Şehircilik Şurası sonuçlarına baktığımızda, şehirciliğin en önemli temelinin planlama olduğunu vurguladık. Yani şehirciliğin ve kentsel dönüşümün temeli imar planlarıdır. İl ve ilçe ölçeğinde imar planları değiştirilmeden, düzenlenmeden, kentsel dönüşüm parçacık olarak, 20 dönümde 30 dönümde yahut bina bazında yapılmamalıdır.”

Planları yapan il ve ilçe belediyelerinin kapasitelerinin yükseltilmesi gerektiğine dikkati çeken Öngören, “İyi imar planları, iyi şehirleri oluşturur. Bu Şehircilik Şurası sonrasında 2023 ve sonrasının yasal altyapısını ve akıllı şehirleri oluşturacak altyapıyı sağlamak için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nda ciddi bir çalışma başlayacak. Maliye Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı ile koordine edilerek yasal altyapıyı sağlama çalışması başlayacak.” dedi.

Kentsel dönüşümdeki emsal artışı olayının sınırlandırılacağının altını çizen Öngören, emsal artışının sadece topluma fayda sağlamak üzere kullanılacak bir metot olduğunu anlattı. Mahalle ve semt odaklı dönüşümün olduğuna dikkati çeken Öngören, şimdi riskli yapı ile riskli alan modelinin arasında, mahalle ve semt bazlı dönüşümü sağlayacak bir ya da birkaç adayı dönüştürecek yeni bir modelin kurgulanması çalışmaları sürdüğünü aktardı.

İstanbul’da 7 milyon konut ve iş yeri dönüşecek

İstanbul’da kentsel dönüşümle ilgili 7 milyon konut ve iş yerinin dönüşmesi gerektiğini bildiren Öngören, şu bilgileri verdi:

“Bunun yüzde 95’i konut yüzde 5’i de iş yeri olarak planlanmış durumda. Bunun şu anda yaklaşık 500 bini riskli yapı bazında dönüştü ya da dönüşüm sürecinin içerisinde. Bunun dışında yaklaşık 500 bin konutta riskli alanların içerisinde, dönüşüm süreçleri içerisinde. Baktığınız zaman yüzde 10’luk bir kesimin dönüşümünün tamamlandığını ya da dönüşüm süreci içerisinde olduğunu görüyoruz. Bu sayıyı artırmamız gerekiyor. Yani 5 yılda gelinen rakam yaklaşık 1 milyon, yılda 150 ila 200 bin konut arasında. Şimdi Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki’nin yeni hedefleriyle yılda 500 bin konutu dönüştürmek üzerine programı yeniden revize ettik. Her yıl 500 bin konut ve iş yerini dönüştürerek bunu 12-13 yılda minimum üçte birini dönüşmesi gerekiyor.”

“Vatandaş kentsel dönüşümü gelir etme aracı olarak görmekten vazgeçmeli”

Gürsel Öngören, vatandaşların kentsel dönüşümde mağdur olmaması için dikkat etmesi gereken konulara da değindi.

Vatandaşların kentsel dönüşümü gelir etme aracı olarak görmekten vazgeçmesi gerektiğinin altını çizen Öngören, şöyle devam etti:

“Siz eğer, yeni bir değer elde edecekseniz, bu değere karşı ödeme yapmanız ya da bu değere karşı bir fedakarlık yapmanız lazım. O yüzden vatandaşın kentsel dönüşüm beklentisi açısından ya kentsel dönüşüm sonrasında elde edecek konutların değerine katlanmış olacak ya da aradaki farkın bir kısmını devlet öderken, diğer kısmını da vatandaş devletin sağladığı uzun kredilerle ödeyecek. Ya da eldeki binalarının 130 metrekaresinin, 110 metrekaresine dönüşmesine, 20, 30 metrekare fedakarlık yaparak, parasını ödemeden kabul edecek. Öbür türlü ekonomiyi yürütmek mümkün değil. O yüzden vatandaş bunu bir rant aracı, malını yenileme aracı olarak görmemeli çünkü önümüzde deprem gerçeği var. Çok hızlı hareket etmek zorundayız, o yüzden bu işin maddi boyutuyla kilitlenip şu anki oturduğumuz deprem aşamasında bize zarar verecek evlerden kurtulmalıyız. Bunun için artık elimizdeki metrekare hesaplarından vazgeçmeliyiz.”

İlçelerdeki çalışmalar

İstanbul’un 39 ilçesinde kentsel dönüşüm çalışmaları devam ederken, Ümraniye, Esenler ve Esenyurt ilçeleri toplam 130 bini aşan rakamla kentsel dönüşümde öne çıkıyor.

Ümraniye’de 185 bin binanın 85 bini yıkılarak yerlerine depreme dayanıklı yeni yapılar inşa edildi.

Esenler’de, 26 bin konutun dönüşümünü gerçekleştirilirken, 10 yıl içinde riskli 50 binden fazla konutun daha dönüştürülmesini hedefleniyor. Esenyurt’ta ise kentsel dönüşüm kapsamında 20 bin civarında bina yıkıldı.
Bağcılar’da şu ana kadar 2 bin 486 riskli yapı belirlenirken, toplam 2 bin 201 binanın yıkımı gerçekleştirildi.

Bahçelievler’de bugüne kadar 3 bin 156 adet binanın yeniden dönüşüm sağlandı, Zeytinburnu’da ise yaklaşık 2 bin 200 bina dönüşümden geçti.

Sultangazi’de bin 740, Gaziosmanpaşa 4 bin ve Üsküdar bin 492 bina dönüşümden geçti.