Ağustos ayı verilerine göre Türkiye’de konut fiyatları iyice hız kesti. Enflasyonun yüzde 20’nin üzerine çıktığı dönemde konut fiyatlarındaki artış yüzde 10’un altında kaldı. İstanbul konut fiyatlarındaki artış yüzde 181.8 ile en yüksekte olmaya devam ediyor. Değer artışında İzmir yüzde 168 ve reel yüzde 26.9 ile ikinci sırada yer alıyor.Üçüncü sırada ise Çanakkale Köprüsü ve İzmir Otoyolu ile değerlenen Balıkesir-Çanakkale ikilisi geliyor. Habertürk yazarı Abdurrahman Yıldırım konut fiyatlarını değerlendirdi.
-Kalite artışından arındırılmış fiyat endeksine (hedonik) göre son bir yıllık artış yüzde 8.32’ye geriledi. Bu nominal artış aynı dönemdeki enflasyondan arındırıldığında yüzde 8.13 reel kaybı ifade ediyor. Konutta reel fiyatlar Nisan 2017’den itibaren geriliyor.
-İstanbul’da ise hedonik fiyat artışı nominal olarak yüzde yüzde 3.68’de, Ankara’da yüzde 5.91’de kalırken, İzmir yüzde 13.30 artışla kısmen pozitif ayrıştı. Ancak bu artış da yıllık enflasyonun yaklaşık yarısı düzeyinde.
-Duruma daha uzun vadeli ve hem hedonik yani kalite artışından, hem de tüketici fiyatlarından arındırılmış reel olarak baktığımızda, konut fiyatlarındaki köpüğün önemli ölçüde alındığını söylemek mümkün. Şöyle ki:
-Konut fiyat endekslerinin TCMB tarafından hesaplanmaya başladığı Ocak 2010’dan Ağustos 2018’e kadar geçen 8 yıl 8 aylık dönemde konut fiyatları hedonik olarak yüzde 133.2 arttı. Bu artış aynı dönemin yüzde 111.2’lik tüketici fiyatından arındırdığımızda geriye yüzde 10.4 reel artış kalıyor. Bu da 8 yıl 8 ay için düşük bir getiri sayılır.
-Ancak durumu kira gelirleri kurtarıyor. Aynı dönem için kiralardaki artış yüzde 79.1. Bu nedenle kira geliri olmasıydı konut, ticari emlak yatırımlarının pek de reel getirisi olmayacaktı.
-İstanbul konut fiyatlarındaki artış yüzde 181.8 ile en yüksekte olmaya devam ediyor. Bunun enflasyondan arındırılmış artışı yüzde 33.4’e geliyor. Üzerine de 8 yıl 8 ayın yüzde 79.1’e ulaşan kira getirisi ilavesi var.
-Büyükler arasında reel getirisi negatif olan tek il Ankara. Başkentin konut fiyatları enflasyona yüzde 1.6 kadar yenildi. Tabii ki kira getirisi hariç. Ancak kira getirilerinin Türkiye için ortalama alındığını belirtelim.
-Değer artışında İzmir yüzde 168 ve reel yüzde 26.9 ile ikinci sırada yer alıyor.
-Üçüncü sırada ise Çanakkale Köprüsü ve İzmir Otoyolu ile değerlenen Balıkesir-Çanakkale ikilisi geliyor. İki şehirdeki fiyat artışı yüzde 146.4 ve reel artışı yüzde 16.6 düzeyinde.
-Bu grubu da turizmin ve tarımın başkenti olarak Antalya yüzde 15.2’lik reel değer artışı ile dördüncü sırada izliyor.
-Değer artışında beşinci sırada sanayileşmesi ve turizmi ile öne çıkan Gaziantep yer aldı. Gaziantep’in konut fiyatları yüzde 14.8 reel değer artışı yaptı.
Abdurrahman Yıldırım/Habertürk
Konut geliri hangi illerde kazandırıyor