Ev almak mı daha karlı BES’te kalmak mı

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Son günlerde başta kamu olmak üzere bazı bankalar kendileri ile çalışan konut projeleri için kredi faizini yüzde 0,98’e çekti. Bu tutar ev almak isteyenler için cazip olsa da Bireysel Emeklilik Sistemi(ne (BES) girenlerin de amaçlarından birisi olan ev almak için acaba BES bozulur mu sorularını gündeme getirdi. Şimdi gelin bir hesap yapalım ve bakalım yüzde 0,98’lik faizle ev almak için BES birikimlerini bozmak mantıklı mı?

100 bin lira değil 80 bin 600 lira alacak

Kolaylık olsun diye BES’te 100 bin lira para biriktirmiş bir vatandaşı örnek alalım. Bu kişi, yüzde 1 faizle bile 100 bin lira kredi çekmesi halinde 10 yılda 63 bin lira faiz ödeyecek. Diğer yandan aynı kişi BES bozulduğunda 100 bin lira yerine 80 bin 600 lira alacak. Bireysel Emeklilik Sistemi’nde 100 bin lira biriktirmiş olan 46 yaşındaki vatandaş 2013 yılında sisteme girmiş olsun. Bu vatandaş ev almak için mevcut BES’ini bozarsa devlet katkısı birikimi 20 bin lirayken hak edişinden dolayı (5 yılda ayrıldığı için yüzde 15 hak edişi oluyor) 3 bin TL alabilecek. Anapara birikimi 80 bin TL’nin yüzde 20’sinin getiri olduğunu düşünürsek bu tutar üzerinden yüzde 15 stopaj kesintisi yapılacağını söyleyebiliriz. Yani vatandaşın eline nette 80 bin 600 TL geçmiş olacak. Bu tutarı da ekleyip 100 bin lira da kredi çekerek belki yeni evini almış olacak. Ancak 19 bin 400 lirası kesinti 63 bini faiz olmak üzere 82 bin 400 lira kayba uğrayacak.

Yüzde 1 olsa bile evin değeri 3’e katlanmalı

Aynı vatandaş sistemden çıkmayıp ek olarak herhangi bir ödeme de yapmasa bile (cebinden artık para çıkmayacak) yıllık yüzde 10 nominal getiri (ortalama BES getirisini bile altı) ile 56 yaşında toplamda 229 bin 964 TL’lik bir birikime ulaşacak. Yani bireysel emeklilik sisteminde kalıp ekstra 129 bin TL getiri elde edecekken konut kredisinde 84 bin 400 lira kesinti, faiz ve masraf ödeyecek. 84 bin 400 lira kesinti ve faiz kaybı ile 129 bin vazgeçilen getiriyi toplarsak 213 bin 764 lira yapıyor. Eğer 80 bin 600 lira BES’ten bozup 100 bin lira kredi çekilerek alınan evin değeri yaklaşık 2,5’e katlanmaz ise zarardasınız demektir.

Faiz yüzde 2.5 ise 5 kat artmalı

Faiz bankaların kendi müşterileri için yaptığı dampingli fiyattan değil de şu an olduğu gibi en iyi ihtimalle yüzde 2 olduğunda ise toplam ödeme 259 bin yani faiz ödemesi 159 bin liraya ulaşacak. Yüzde 2.5 faiz ödendiğinde ise toplam ödeme 316 bin faiz ödemesi ise 216 bin liraya çıkıyor. Faizin yüzde 2 olması durumunda başa baş noktası yani vatandaşın BES’te kalmak yerine ev alması için mantıklı nokta evin fiyatının yüzde 382 yani yaklaşık 4 kat olmalı. Yüzde 2,5 ile faiz çeken vatandaş içinse başa baş noktası yüzde 454 yani 5 katı civarına kadar çıkıyor.

BES’i bozan devlet katkısının tümünü alamıyor

Kişinin 100.000 BES birikiminin 80.000 TL kendi birikimi bu birikimin stopaj kesilmiş hali 77.600 TL olup 20.000 TL’lik devlet katkısı birikiminin yüzde 15’ini haketmiş, o tutarda 3.000 TL dir. Yani kişi şu anda ile BES’inden çıkmak isterse alacağı tutar 80.600 TL olacak.