Konut satın alma oranı yüzde 23 daha geriledi

2023 yılı Ocak – Ağustos ayları arasında, konut satın alınabilirlik endeksi 65,2 seviyesinden 50,1 seviyesine gerileyerek %23 oranında azaldı.

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Türkiye genelinde Ağustos 2023 sonu itibarıyla konut satış fiyatları bir önceki aya göre %7, bir önceki yılın aynı ayına göre %110 artarak ortalama 2 milyon 859 bin 610 TL seviyesine ulaştı.

2023 yılı Ocak – Ağustos ayları arasında, konut satın alınabilirlik endeksi 65,2 baz puan seviyesinden 50,1 baz puan seviyesine gerileyerek %23 oranında azaldı. 2023 Ağustos ayı ile bir önceki yılın aynı ayı karşılaştırıldığında, 2022 Ağustos ayında 58,6 puan olarak kaydedilen konut satın alınabilirlik endeksi 2023 Ağustos ayında 50,1 puan seviyesinde kaydedilerek %14 oranında azaldı.

Konut değeri lira bazında yükseliyor

Konut değerlerinde düzenli olarak artış görülürken, Aralık 2022’de ve Temmuz 2023’te asgari ücrete zam yapılması ile ortalama hane halkı gelir seviyesinde de yükselme yaşandı.

Ocak 2023 sonunda konut satın alınabilirlik endeksinde 18,5 puanlık bir yükselme kaydedildi. 2023 yılı içerisinde ilerleyen aylarda ocak ayındaki yükselmenin korunamadığı ve konut satın alınabilirlik endeksinin Ocak 2023 döneminde 65,2 seviyesinde kaydedilirken Ağustos 2023 döneminde 50,1 seviyesine gerilediği görüldü.

Konut satın alınabilirlik endeksi incelendiği zaman, 2023 yılı Ocak – Ağustos ayları arasında %23, 2023 Ağustos ayı ile bir önceki yılın aynı ayı arasında %14 düşüş görüldü. Pandemi öncesi dönem ile karşılaştırıldığı zaman, asgari ücretin zamlandığı dönemler dışında, konut satın alınabilirlik endeksinin düşüşte olduğu gözlemlendi.

Avrupa’ya talep hızla büyüyor!

Pandemi döneminin sona ermesinden itibaren Türk vatandaşları yurt dışında konut alımına yöneldi. TÜİK verilerine göre 2020 yılında 35 bin 184 Türk vatandaşı yurt dışından konut satın alırken 2021 yılında 45 bin 789 kişi yurt dışından konut satın aldı ve yurt dışından konut satın alma oranı bir yıl içerisinde %30 oranında arttı.

Yatırım ve yüksek kira getirisi amaçlarının yanında Avrupa Birliği ülkelerinde serbest dolaşım hakkı tanıması sebebiyle Türk vatandaşları tarafından konut satın almak amacıyla en fazla tercih edilen ülkelerin başında Yunanistan, Portekiz ve Malta geldi.

Verileri değerlendiren Gayrimenkul uzmanı Görkem Öğüt, “Rapora göre, Türkiye genelinde Ağustos 2023 sonu itibarıyla konut satış fiyatları bir önceki aya göre %7, bir önceki yılın aynı ayına göre %110 artış gösteriyor. Ancak asgari ücretin zamlandığı dönemler dışında, konut satışlarının düşüşte olduğunu gözlemliyoruz. Konut Satın Alınabilirlik Endeksindeki düşüşün nedeni öncelikli olarak kredi kullanılamamasının büyük etkisine de bağlı olarak alım gücünün düşmesi diyebiliriz. İkincil olarak ise döviz kurundaki dalgalanmaya bağlı olarak, inşaat maliyetlerinin artması ve bunun sonucunda konut üretiminin arz talep dengesinin sağlanamaması olarak yorumlanabilir.

Endeks verilerini incelendiğimizde, Ocak 2021 – Ocak 2022 dönemi arasında endeks değerinde düşüş görülüyor, Ocak 2021’de 7,4 olarak kaydedilen dolar kurunun Ocak 2022’de 13,4 olarak kaydedilmesi konut satın alınabilirlik endeksi ve döviz kuru arasındaki ters orantılı ilişkiyi açıklar nitelikte. Ulusal ve uluslararası çapta incelendiği zaman konut fiyat endeksinde görülen dalgalanmaların alım gücü, enflasyon oranları ve inşaat maliyetlerinin etkisi devam ediyor. İnşaat maaliyet endeksi, malzeme endeksi gibi farklı parametreler katıldığı zaman konut fiyatlarında görülen artış sonucunda artan enflasyonun konut fiyatları üzerinde yaptığı baskının etkileri ağustos ayı verilerinde de hissediliyor.” şeklinde konuştu.

Endeks nasıl hazırlanıyor?

Yapılan çalışmalara göre göre Türkiye ortalama konut satış değerine şöyle ulaşıldı:

Hane halkının çekeceği kredi ortalama konut satış değerine göre hesaplandı.

Kredi faiz oranları için Merkez Bankası verileri kullanıldı. Bu verilerle kullanıcının taşınmazın tamamını krediyle aldığı varsayılarak kredi taksiti hesaplandı.

Hane gelirleri için TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması verileri kullanıldı.

2022 ve 2023 yılı henüz yayınlanmadığı için asgari ücretteki artış oranlarına göre güncelleme yapıldı. (Yılbaşı ve yıl ortasında gelen artışlar zamansal açıdan dikkate alındı).

Aylık taksit ödemesi, aylık ortalama hane gelirine bölünüp 100 ile çarpılmasıyla Gelirin Taksitteki Payı (%) verisine ulaşıldı.

Ulaşılan bu veride 2019 Ocak Ayı=100 kabul edilerek Endeks oluşturuldu.