“Türkiye’nin her yerinde kentsel dönüşüm” hedefiyle 2012’de başlatılan kentsel dönüşüm çalışmaları tüm hızıyla sürüyor. “81 ilimizde 922 ilçede, afetlere karşı risk taşıyan tüm binalarımızı dönüşüm kapsamına alıyoruz” diyen Bakan Kurum, 81 ilin yenileme çalışmaları kapsamında 1 milyon 500 bin konutun dönüşümünü tamamladıklarını söylüyor. Kurum ile Türkiye’nin kentsel dönüşümde kat ettiği yolu, İstanbul için yapılan planları, kentsel dönüşümün vatandaşa kazandıracağı avantajları konuştuk…
Birleşmiş Milletler (BM), ‘Dönüşüm Raporu’nda kentsel dönüşümü üç boyutta ele alıyor. Bu çalışmadan bahsedebilir misiniz?
Birleşmiş Milletlerin ‘Dönüşüm Raporu’nda üç farklı model söz konusu. Bunlardan ilki, terkedilmiş alanların yeniden kullanıma kazandırılmasına yönelik kentsel dönüşümdür. Almanya’daki Ruhr Sanayi alanı, İstanbul’daki Tarlabaşı gibi.
İkincisi Fikirtepe ve Esenler örneklerinde okluğu gibi geniş alanların yeniden dönüştürülmesi. Buna örnek de Atina ve Barselona’daki dönüşümü verebiliriz. Son olarak ise sosyal ve ekonomik açıdan geri kalmış veya özelliğini yitirmiş alanların yeniden kazanılmasına yönelik koruyucu kentsel yenilemedir. Buna örnek ise Okmeydanı, Bağcılar. Gaziosmanpaşa verilebilir.
Dünyada bu üç yaklaşım literatüre girmiş ve şehircilikte en temel kentsel dönüşüm başlıkları. Fakat biz ülke olarak kentsel dönüşümü dünyadaki dönüşüm yaklaşımından farklı olarak Türkiye’nin tarihi, kültürel, ekonomik, coğrafi ve demografik faktörlerini göz önünde bulundurarak altı başlık altında gerçekleştiriyoruz.
Kentsel dönüşümün vatandaşa avantajları neler olacak?
Kentsel dönüşüm bir mecburiyet olduğu kadar bir avantajdır da. Eviniz, çağdaş mimari anlayışa uygun şekilde yeniden inşa ediliyor. Depreme dayanıklı bir ev ve işyeri sahibi oluyorsunuz. Normalde bir inşaat yapılırken ödenmesi gereken vergi ve harçlardan muaf olmanız en büyük avantaj. Bu da maliyetlerde en az yüzde 20 düşüş demek.
Geri ödemesiz kira ve taşınma yardımları da büyük avantaj. Ayrıca anlaşmalı bankalardan iki yıl geri ödemesiz, avantajlı kredi alma imkânı da çok önemli. Son olarak, yeni dairenizin değer artışını da göz önünde bulundurursanız ekonomik açıdan kentsel dönüşümün çok avantajlı olduğunu görebilirsiniz.
Fikirtepe’deki çalışmalar ne düzeyde?
Fikirtepeli kardeşlerimizle yıllardır çözümsüz durumda olan mahalleleri için buluştuk. Kararımızı vatandaşımızla beraber verdik. Terk edilmiş, inşaatı yapılmayan, temeli atılmış ama devam etmeyen projeleri yeniden başlattık. 60 bin vatandaşımızı doğrudan ilgilendiren Yeni Fikirtepe Projesi’nin yatırım değeri yaklaşık 5 milyar TL olacak. 1.5 milyon metrekare inşaat alanını kapsayan projeyi, inşallah hızlı şekilde başlayıp etaplar halinde vatandaşlarımıza teslim edeceğiz. Proje bilgilendirme ofisimiz 7/24 hizmet vermeye devam ediyor. Kira yardımlarımız da devam ediyor.
Yeni Fikirtepe Projesiyle 15 bin konutun inşa çalışmalarım yürütüyoruz. İmar planlarının askı süreci bitti. Ekiplerimiz zemin etüdü için çalışmalarını sürdürüyor. İnşallah, bu ayın sonuna kadar ihalesini yapıp etaplar halinde inşaatları başlatacağız.
Her sene düzenlenerek geleneksel hale getirilen TOKİ erken ödeme ya da halk arasında bilinen diğer ismi ile peşin ödeme indirimi kampanyası hakkında T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum beklenen açıklamayı yaptı. Sosyal medya hesabı üzerinden yapılan açıklamada, “Yüzde 20 indirim kampanyamızı bu yıl da tekrarlıyoruz” dedi.
21 Nisan tarihinde başlayan kampanya, 28 Mayıs tarihine kadar geçerli olacak. Kalan taksit sayısı 12’den fazla olan, borcunun tamamını I kapatan ya da toplam borcunun en az yüzde 25’ini peşin ödeyenlere yüzde 20 indirim yapılacak.
İstanbul’da minimum yedi maksimum yedi buçuk büyüklüğünde bir depremin olacağı ifade ediliyor. En çok Avrupa Yakası’nın kıyı kesimlerinin etkileneceğine dair bilimsel veriler var. Özellikle Marmara’nın kıyı şeridinde bulunan 17 ilçenin tsunamiden etkileneceği sık sık dile getiriliyor.
2000’den sonra İstanbul’da 273 bin bina, yani 2.5 milyon yeni konut yapıldı. Bu konutların yarısı da kentsel dönüşümle yapılan konutlar. 2000 yılından bu yana İstanbul’da 5 milyon vatandaşımızın, sağlıklı ve güvenli konutlarda yaşamasını sağlayan bir dönüşümü gerçekleştirmişiz.
Eğer önümüzdeki beş yılda hızımızı arttırır, çok iyi çalışırsak İstanbul’daki risk durumunu büyük oranda ortadan kaldırabiliriz. Bakanlık olarak İstanbul’da 60 riskli alanda 35 bin binada 117 bin konutun dönüşümü için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Para
Şehirler kentsel ve tarihsel dönüşüyor