İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi ve GYODER İcra Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ali Hepşen, Mintlab ekibi ile birlikte İstanbul konut piyasasına ilişkin bir değerlendirme çalışması yaparak kamuoyu ile paylaştı.
Bundan sonra aylık olarak hazırlanması hedeflenen rapor, sektördeki ekonomik değişimleri daha yakından gözlemleme fırsatı sunacak.
Amaçlarının TCMB, BDDK, TÜİK başta olmak üzere kamu ve özel sektör kuruluşlarınca hazırlanmış konut piyasası odaklı veri setlerini ilişkilendirip anlamlı sonuçlar türetebilmek olduğunu kaydeden Prof. Hepşen, “Konut satış hacmi; konut satın alma gücü; konut fiyat-hane gelir oranı; konut kredisi-hane gelir oranı ve konut toplam getiri endeksi gibi konuları yorumlayarak yeni göstergeler kurgulamak istiyoruz. Bu çalışmalar sektörün nereden gelip nereye gittiğini görebilmek açısından son derece doyurucu olacak. Son 3 yıldan bu yana konut sektöründe yaşanan kırılmalar kalıcı değil. Bu günler mutlaka geçecek. Türkiye gibi dinamik bir ülke, inşaat çarklarını yeniden ve daha güçlü çevirecek. Tam da bu noktada yaptığımız raporlamalar bu günün tarihi açısından değer arz edecek” şeklinde konuştu.
İstanbul özelinde, Ağustos ayında sermaye kazancı ve brüt kira getirisinden oluşan toplam getiri, aylık bazda %4,80; yıllık bazda ise %37,07 oranında gerçekleşmiştir. Finansal yatırım araçlarındaki getiriler ile karşılaştırıldığında ise konut yatırımlarının toplam getirisi son bir yılda en yüksek getiriyi elde etmiştir. Diğer taraftan, Ağustos ayında İstanbul’daki konut yatırımlarının yıllık reel getiri ise %14,94 düzeyindedir. MintLab olarak Ağustos ayı için “TCMB İstanbul Konut Fiyat Endeksi” beklenti değerimiz 164,81 puandır (aylık endeks değişim beklentisi: +%2,49).
MintLab tarafından türetilen «Konut Toplam Getiri Endeksi», Ağustos ayı itibariyle İstanbul geneli için 231,3 puan olarak ölçülmüştür. Getiri endeksindeki aylık artış oranı %4,9’dur. Endeks, sermaye kazancı ve kira getirisi dikkate alınarak oluşturulmuştur.
İstanbul’daki konut fiyatları Ağustos ayında 7.265,00 TL/m2 ve 856,38 ABD Dolar/m2 olarak ölçülmüştür. Yerel para bazında konut fiyatları geçen senenin aynı ayına göre yüzde 26 oranında artmış, Amerikan doları karşılığı ise yine yüzde 8 oranında artış yaşanmıştır. MintLab tarafından İstanbul’da 2021 yılı Ağustos ayı konut satış sayıları ve konut ortalama satış fiyatları dikkate alınarak hesaplanan «Konut Satış İşlem Hacmi» düzeyi ise 17,6 milyar TL’dir. İlgili aydaki satış işlem hacmi, uzun vadeli ortalama düzeyi olan aylık 8,5 milyar TL’nin de üzerinde gerçekleşmiştir.
İstanbul’da Eylül ayında yabancıya yapılan konut satışları 2.995 adet olarak gerçekleşmiştir. İstanbul’daki satışlar toplam yabancıya satılan konutların %45ini oluşturmuştur. Eylül ayındaki satış düzeyinin tarihsel ortalamadan 2.028 adet daha fazla olduğu gözlemlenmiştir. Döviz kuru ile yabancıların konut alımları arasında +0,83 düzeyinde ilişki olduğu söylenebilir.
MintLab tarafından türetilen «Konut Fiyat-Hane Gelir Oranı» verilerine göre, İstanbul’da Ağustos ayında konut fiyatları ortalama hanehalkı harcanabilir gelirinin 2,89 katı olmuş ve eşik değer olan 3’e giderek yaklaşması dikkat çekicidir.
MintLab tarafından türetilen «Konut Kredi Taksit-Hane Gelir Oranı» verilerine göre, İstanbul’da 100m2 bir ev için Ağustos ayında kullanılan konut kredisi aylık taksitleri hane halkı net harcanabilir gelirinin %31’i oranındadır. Yurt dışı uygulamalarda, bu oranın %28’in altında olmasının sağlıklı bir ödeme planı açısından önemli olduğu vurgulanmaktadır.
«Google Trends» Ekim ayı satılık ve kiralık ev arama istatistikleri analiz edildiğinde, İstanbul genelinde satılık ev aramalarının bir önceki aya kıyasla %24,2 oranında; kiralık ev aramalarında ise %45,2 oranında azalış olduğu görülmektedir. Gerek ülke geneli için gerekse de İstanbul özelinde satılık ve kiralık ev aramalarının azalması, artan ev satış fiyatı ve kira değeri ile göreli yüksek konut kredi faiz oranının yarattığı talep azlığının bir sonucu olarak yorumlanabilir.
Emlakçıyı aradan çıkarma telaşı pahalıya patladı