İnternet erişimi ve dijitalleşme 7’den 70’e hayatımızın her evresini etkiledi. Bildiğimiz her şey değişti, hatta her gün yeniden öğrenir olduk. Dünyadaki değişimin Türkiye’ye yansımasında ise Hürriyet Gazetesi her zaman amiral gemisi olma misyonunu yüklendi.
Hürriyet Emlak’ın Genel Müdürü Hakan Çelik 1971 Ankara doğumlu, Bilkent Üniversitesi İşletme Fakültesi mezunu… 1992’de master yapmak için gittiği Amerika’da uzun yıllar kaldı, City Bank’ta çalıştı. Daha sonra İngiltere, Romanya ve Rusya’da farklı görevlerde bulundu.
Türkiye’deki bitmek bilmeyen ekonomik krizlerden 2008’de cereyan edeni Çelik’in hayatında milat oldu. Ülkeye dönüşünden birkaç ay sonra kriz patladı… Çelik, tüm dünya için çok kötü bir dönem olan bu süreci kariyerinin gelişmesi anlamında son derece olumlu buluyor. Krizlerin aynı zamanda fırsat içerdiği gerçeğinden hareket eden ve kendini geliştirğini söyleyen Çelik, bu dönemde Vodafone’da 6 sene müşteri operasyonlarını yönetti.
2017 Nisan başında da kendisi için farklı bir sektör olarak gördüğü Hürriyet Emlak’ın başına geçti. Gayrimenkulün, finansın ve ekonominin tüm dünyada aynı olduğu gerçeğinden hareket Çelik, bu tecrübelerini şimdi Hürriyet Emlak aracılığı ile Türk toplumuna aktarıyor. Dijitalleşmenin getirileriyle emlak ve gayrimenkul sektörünün gelişimine öncülük ediyor.
Emlaknews.com.tr olarak içinde bulunduğumuz sektörle ilişkili olarak Hürriyet Emlak’ın genel müdürü Hakan Çelik Bey ile bir araya geldik. Toplantıya Hürriyet Emlak’ın editörü Nagihan Arat yazılarıyla, Bilal İnce fotoğraflarıyla, Contact Plus’ın Genel Müdür Yardımcısı Özcan Altunkaya da fikirleriyle refakat etti.
Şimdi sözü Çelik’e bırakalım…
“Biz emlakçı değiliz ama emlak ve gayrimenkul sektörü hızlandıran, dişlileri yağlayan bir platformuz. Günümüzde akıllı telefonların hayatımıza girmesi, internetsiz bir hayat yaşayamamamız tüm piyasaları, tüm sektörleri etkiliyor ve çok daha büyük kitlelere ulaşabiliyorsunuz.
Oturduğunuz yerden başka ülkeden ev alabiliyorsunuz. Bizim sağladığımız alıcıyı satıcıyı ve emlakçıyı güvenli şeffaf ve doğru hızlı bir şekilde buluşturmak. Emlakçı tarafında onların portföylerini hızlı bir şekilde döndürmelerini, kullanıcı tarafında istedikleri evi daha hızlı bulmalarını sağlamak.
Eskiden evinizin rahatlığında istediğiniz yerde oturup dünya üzerindeki ya da Türkiye’deki gayrimenkullere, arsalara ve ticari yatırımlara bakabilmek mümkün değildi. Bu da dijitalleşmeyle beraber gelişti, daha da ilerleyecek.
Bizim öncüsü olduğumuz 360 derece ev çekimleri, sanal ortamda evi oradaymış gibi gezmeniz, tavandaki çatlaktan elektrik soketlerinin nerede olduğuna kadar evi fiziksel olarak görmeseniz de oturduğunuz yerden inceleyebiliyorsunuz.
Emlak alacaksanız ya da kiralık ev tutacaksanız opsiyonlarınız eskisi gibi gazetede çıkan üç beş ilanla kısıtlı kalmıyor. Her türlü evi ve projeyi gezebiliyorsunuz. Şu an bir milyon ilanımız var. Her evi tüm bilgisiyle ve etraftaki muhitle ve çalıştığı danışmanın kalitesiyle değerlendiriyoruz. Kısacası kullanıcıyla alıcıyı, satıcıyı ve emlakçıyı birleştiren bir platformuz.
Geçtiğimiz yıldan bu yıla ciro ve ilan açısından yüzde 40 büyüdük. Emlak ofisleriyle işbirliği içindeyiz. Gayrimenkul üzerinde yatırım yapmak isteyen yatırımcılar bizim sitemizi seçiyor.
Çeşitli paketlerimiz var. Bunları emlakçılara sunuyor ve “Bizim ve pazar yerinde yer kiralayın” diyoruz. Farklı segmentteki kiracılara elindeki portföyü gelip sergilemesi için portföyler satıyoruz.
Uygulamamız dünyadaki modellerden çok da farklı değil. Geniş listeleme sayfamız ve geniş portföyümüz sayesinde istatistiki ve demografik bilgiler verebiliyoruz. İlanları öne çıkarma, resimlerle besleyip büyütüyoruz. O evin çevresindeki oluşumun güvenilirliğini belirtiyoruz. Kullanıcıya mümkün olduğu kadar çok ve sağlıklı bilgi sunmaya çalışıyoruz.
Dijital dünyaya döndükçe ilanınızın görünebilirliğini arttırmak için yapılması gereken şeyler var. Bunlar çok açık. Biz de emlakçılarımızı ve kullanıcılarımızı bu dijital dünyayla ilgili bilgilendiriyoruz. Emlakçılara dijital danışmanlık eğitimi vererek ilanlarının daha çok tıklanmasını sağlayacak alt yapıyı sunuyoruz. Emlakçıların hangi kelimelerle ilan vermesini, nasıl fotoğraflar koyması gerektiğini gösteriyoruz.
Kullanıcılarımızın nereye yatırım yapması gerektiği hakkında Hürriyet Emlak Endeksi verilerimize dayanarak bilgilendirme yapıyoruz.
Emlak, gayrimenkul ve inşaat sektörleri çok önemli sektörler. Ekonomik büyümeyi destekleyen, körükleyen bir yapı var burada. Herkesin hayatı boyunca istediği şey bir tane evinin olmasıdır. Türkiye’de de insanlar sağlam yatırım olarak gayrimenkulü tercih eder.
Dünyayla kıyasladığımızda Türkiye sektörel olarak Batı Avrupa ve Amerika’ya göre geriden geliyor. Ama hızlı büyüyen, yeni yeni gelişmeye başlayan bir sektör.
2008 yılında Amerika’da çıkan kriz, vatandaşın üçüncü mortgage’a kadar borçlanmasıyla başladı. Türkiye’de Amerika’daki gibi bir mortgage krizinin yaşanmasının imkan ve ihtimali yoktur. Çünkü yapılanma yeni başlıyor. İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa gibi lokomotif beş şehirde arz talep dengesi yeni yeni birbirini yeni buluyor.
Gayrimenkul sektörü büyüyen Türk nüfusuna uzun yıllar hizmet edecek bir sektör. Nüfus artışı çok hızlı. Ayrıca aile yapısı değişiyor. Artık herkes kendi evini, özel gayrimenkulünü istiyor. Talep her zaman var, yılda 600 bin civarı emlak hacmi giriyor piyasaya.
Fiyatlar her zaman arz talep dengesinde oluşuyor. Bazı illerde daha iyi, bazı illerde biraz daha yavaşlıyor ama İstanbul’un taşı toprağı altın. Burada her zaman herkesin dilediği gibi fiyatlar artıyor. Şu an İstanbul’da talep arzdan daha fazla, bu bir dengeyi bulana kadar bu şekilde gidecek.”
Gayrimenkul sektöründe Türkiye’nin daha arkadan gelmesinin sebebi bankacılığın da daha geriden gelmesi. Bankacılık sektörü ve mortgage yeni yeni oturuyor. Kredi faizleri yeni uygun hale geldi. Artık bir evin yüzde 80’ine kredi kullanılabiliyor.
Amerika’daki merkez bankasının aldığı kararlar bizi biraz daha etkiliyor ve oynamalar olabiliyor ama şu ana kadarki gelişimi hükümetin de katkılarıyla pozitif yönde. Bankacılık sistemi daha ucuza kredi verebiliyor.
Konut kredisi, bireysel kredi gibi ucunda hiç bir şey olmayan bir sistem değil, sonunda ev var. Parayı veren için de alan için de güvenli bir sistem. Geliştiği sürece bu sektör de gelişmeye devam edecek. Biz şu anda emekliyoruz, Avrupa yürümeden koşmaya geçti.”
Türkiye’de konut fiyatları giderek artmaya devam ediyor. Hürriyet Emlak Endeksi’ne göre Türkiye genelinde satılık konutların ortalama metrekare fiyatı 2 bin 797 TL’ye ulaştı, İstanbul’da ise 4 bin 630 TL oldu. Fakat gayri safi milli hasıla aynı oranda artmıyor. Aynı zamanda bankaların kredi hacmi de aynı oranda artmıyor. Bu yüzden fiyat artışı bazı bölgelerde yapay şekilde ilerliyor, bu sektörün yöneticilerinin ezbere kalıplarla fiyatları arttırmasından kaynaklanıyor.
Gelir dağımı tüm dünyada da bir problem, çok küçük bir kısım küçük bir tabakaya yayılmış vaziyette. Bu dengeleri korumak için yapılan projelerin daha düşük metrekare fiyatıyla satışa çıkması gerekiyor.
İnşaat sektörü geliştikçe bunun farkına varıyor, eskisi gibi kalıplaşmış kararlardan ziyade metrekare fiyatına ve yatırımın geri dönüşüne bakarak yatırım yapılıyor. İnşaat maliyetleri demire ya da ham madde tarafında dışarıya dönük olduğu ve çok çabuk ekonomik çalkantıdan etkilenebiliyor. Öyle olunca maliyetler artıyor. İnşaat şirketleri bunu fiyata yansıtıyor. Fiyat yükselttikçe de geri dönüşünü zorlaştırıyor.
Türkiye’nin en zengin sektörlerinden biri inşaat sektörü. Herkes kazanmak isteyerek yatırım yapıyor. Getiriyi 30 yıla yaydığınızda her gelen maliyeti fiyatlara yansıtarak kendi marjın korumak istiyor. Bu da doğal olarak mümkün değil.”
Ama Türkiye’nin avantajı büyüyen nüfusu ve gelen arzın talebe göre çok fazla olması. Rusya, Macaristan, Norveç’te ev sahibi olma oranı yüzde 80 ile 90 arasında değişiyor.
Türkiye’nin yüzde 60 oranında ev sahibi olması daha gidecek yolumuz olduğunu gösteriyor. Tabi bu saydığım ülkelerde kredi riskleri ve jeopolitik riskler daha düşük. Bu da genel durumu etkiliyor.
Yazı: Nagihan Arat
Fotoğraf: Bilal İnce
Hürriyet Emlak, sektörde belirleyici oldu