TMMOB İstanbul İKK’nin hazırladığı rapor, Kuzey Marmara Otoyolu Projesi kapsamındaki tünel inşaatının Gazi Mahallesi ve Zübeyde Hanım Mahallesi’ndeki evlere verdiği zararın boyutunu açığa çıkardı. Rapora göre, inşaat sırasında Karayolları Teknik Şartnamesi’ndeki patlatma ve ölçüm sistemlerinin yerleştirilmesi ile ilgili kurallara uyulmadı.
Kuzey Marmara Otoyolu’nun tünel inşaatı İstanbul’un Sultangazi ilçesindeki Zübeyde Hanım ve Gazi Mahallesi’ndeki kimi evlerde hasar oluşturdu. Bunun üzerine bölge sakinleri, TMMOB İstanbul İl Koordinasyon Kurulu’ndan (İKK) söz konusu hasarın incelenmesini talep etti.
İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi ve Maden Mühendisi Odası İstanbul Şubesi’nden mühendisler, 3 Kasım 2020’de bölgeye saha ziyareti gerçekleştirdi. Ardından da TMMOB İstanbul İKK tarafından bir rapor hazırlandı.
Raporda, “Zübeyde Hanım Mahallesi’ndeki altı bina ile Hediye Hanım Camii ve Zübeyde Hanım İlkokul ve Ortaokulu’nda hasar mevcut. Gazi Mahallesi’nde ise bir bina ağır hasarlı halde. Raporda, İnceleme alanındaki yapılar genellikle konut olarak kullanılan bitişik nizam yapılardır. İncelenen yapıların bir kısmında hiçbir hasar oluşmadığı görülmüştür. Bazı yapılarda ise, bu aşamada yapısal olmayan yapı elemanlarında önemli çatlak ve açılmalar tespit edilmiştir. Bu tespit sonuçlarına göre, hasara neden olunan mülklerde yıkıp, yeniden inşaatı seçeneği de dahil olmak üzere, gerekli tadilat çalışmaları yapılmalıdır” denildi.
Söz konusu raporda, özetle şu ifadeler yer aldı:
Hasar zamanla arttı:
Mülk sahiplerinden alınan bilgilere göre, yapılardaki hasarlar, tünel kazıları sırasında yapılan patlatmalı kazılardan kaynaklanan titreşim ve gürültülerle birlikte oluşmaya başlamıştır. Oluşan hasarlar zaman içinde artmaya başlamıştır. Söz konusu hasarlar, saha incelemesi yapılan tarihe göre üç ay önce başlamış ve devam etmiştir. Tarafımızca yapılan tespitlerde sokak aralarındaki asfalt beton ve kaldırımlarda hiçbir deformasyon gözlenmemiştir. Hasar oluşan bütün yapılarda kapı ve pencerelerin açılması ve kapanmasında zorlamalar oluşmuştur. Oluşan hasarlar, yatay yüklere maruz kalan yapılardaki hasar türleriyle örtüşmektedir. İnceleme alanındaki yapılar genellikle konut olarak kullanılan bitişik nizam yapılardır.
Ölçüm yapılmadı:
İnceleme alanında hasar oluşmadan önce ve/veya hasar oluştuktan sonra düzenli olarak herhangi bir aletsel ölçüm yapılmamıştır. Mülk sahiplerinden alınan bilgilere göre, sadece 1298 sokakta hasar oluştuktan sonra ölçüm çalışmasına başlanmış ancak 2-3 ölçümden sonra devam edilmemiştir. Ayrıca tarafımızca yapılan inceleme sırasında 1298 sokaktaki 29 nolu yapıda çatlak ölçer görülmüştür. Mülk sahiplerinden alınan bilgiye göre, çatlak ölçer yerleştirildikten sonra 2-3 kez ölçüm yapılmış daha sonra ölçümlere devam edilmemiş. Çatlak ölçer yerleştirilen noktadaki deformasyonlar artmaya devam etmiştir.
Kurallara uyulmadı:
Hasar oluştuktan sonra Kuzey Marmara Otoyolu tünel inşaatını yürüten firma yetkilileri binalarda incelemelerde bulunmuş ancak bu görüşmelerde de mülk sahipleriyle düzenli olarak yaptıkları herhangi bir deformasyon ölçüm sonucu paylaşmamışlardır. Tarafımızca sahada yapılan tespitlere ve mülk sahiplerinden alınan bilgilere göre, Karayolları Teknik Şartnamesi’ndeki patlatma ve ölçüm sistemlerinin yerleştirilmesi ile ilgili kurallara uyulmadığı kanaati oluşmuştur.
Bu ölçüm sistemleri zaruri olan sistemlerdir. Bu yapılarda hasar oluşmasaydı da yapılması gerekirdi. Hasar oluşmaya başladıktan sonra inşaatı yürüten firma yetkilileriyle yapılan görüşmelerden sonra da herhangi bir ölçüm yapılmamıştır. Bu tarihten itibaren, yapılmamış olan ölçüm sistemleri ivedi bir şekilde teşkil edilmeli ve düzenli olarak takip edilmelidir.
Bu ölçüm sistemlerinin inşaatı yürüten firma dışında Karayolları İdaresi tarafından bağımsız bir firmaya yaptırılması, sürecin şeffaf yürütülmesi açısından faydalı olacaktır. Tünel tasarımlarında, tünel aksı üzerindeki yapıları da dikkate alan “Tünel Etkileşim Raporu” hazırlanması ise, bu tasarımların ayrılmaz parçalarıdır.
Deprem riski var, evler boşaltılmalı:
Yıllardır sorunsuz şekilde kullanılan yapılarda oluşan hasarların nedeninin, tünel inşaatı sırasında meydana geldiği kanaati oluşmuştur. Yapılarda yaygın olarak taşıyıcı olmayan elemanlarda önemli hasarlar oluştuğu tespit edilmiştir. Taşıyıcı olmayan elemanların da yapının taşıyıcı sistemine belli oranda katkıları vardır. Bunun yanında, İstanbul’un deprem riski dikkate alındığında, daha sık meydana gelebilen küçük ve orta büyüklükteki depremlerde bile, bu yapıların taşıyıcı olamayan elemanlarında ciddi hasarlar oluşup, çatlak ötesindeki hasarlara dönüştüğünde ana taşıyıcılarda hasarları tetiklemesi muhtemeldir. Bu yapılarda insanların yaşamaya deva ettiği dikkate alındığında yapıların boşaltılması uygun olacaktır. Diğer yandan, taşıyıcı elemanlarında hasar oluşan yapılar da söz konusudur. Bu yapıların da acil olarak boşaltılması uygun olacaktır.
Gerekli tadilat yapılmalı:
Yapılarda oluşan çatlaklarda yapılacak ölçümler ve tünel inşaatındaki süreç de dikkate alınarak, hasar oluşan kısımdaki tünel imalatları tamamlandıktan sonra, bağımsız kuruluşlar ve TMMOB temsilcilerinden teşkil edilen komisyon tarafından detaylı hasar tespit çalışmaları yapılmalıdır. Bu tespit sonuçlarına göre, hasara neden olunan mülklerde yıkıp, yeniden inşaatı seçeneği de dahil olmak üzere, gerekli tadilat çalışmaları yapılmalıdır.
Birgün
News
GÜNDEM
GÜNDEM
GÜNDEM
GÜNDEM
GÜNDEM
GÜNDEM
