Yerli ve yabancılara yapılan konut satışlarının rekor kırdığı 2017’de, beklentileri gerçekleşen gayrimenkul sektörü temsilcileri, yükseliş trendinin bu yıl da devam etmesini öngörüyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan konut satış istatistiklerine göre, ülke genelinde 2017’de satılan konut sayısı, bir önceki yıla göre yüzde 5,1 arttı ve 1 milyon 409 bin 314 oldu.
Yabancılara yapılan konut satışları ise önceki yıla kıyasla yüzde 22,2 artarak 22 bin 234’e yükseldi. Böylece konut satışında yerli ve yabancılardan tüm zamanların rekoru kırıldı.
Geçen yıl yaşanan yüksek artışı sevindirici bulan sektör temsilcileri; arsa maliyetlerinin ve faizlerin düşürülmesi, devlet teşvikleri ve kampanyaların sürmesi, bankaların konut kredisi taleplerine olumlu dönmesinin yanı sıra yeni finansal çözümlerin gerçekleşmesi durumunda bu yıl da satışlardaki yükselişin süreceğini tahmin ediyor.
AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) ve Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, 2016 yılında gerçekleşen 1 milyon 341 bin 453 konut satışını hem ülke ekonomisi hem de Türk milletine olan inançla geçeceklerini söylediklerini anımsatarak, “2017 yılı için koyduğumuz 1 milyon 400 bin satış hedefini tutturmuş olmanın mutluluğunu yaşamaktayız.” dedi.
Yabancıya konut satışlarının düzenli bir biçimde arttığına işaret eden Elmas, “2017 yılında yabancıya konut satışında 2016 yılına göre rekor seviyede konut satışı gerçekleştirdik. 2018 yılında da yabancıya satışın artarak süreceği kanaatindeyiz. Yabancıya satıştaki yükseliş, gayrimenkul sektörünün Türk ekonomisine katkısının devam ettiğinin en önemli göstergesi.” yorumunu yaptı.
Elmas, 2018 yılında gayrimenkul sektörünün yüzde 5 büyüyeceği öngörüsünde bulunarak, şu değerlendirmelerde bulundu:
“2017’de Türkiye ekonomisinin lokomotifi olmayı sürdüren gayrimenkul sektörü 2018’de de lokomotif olmayı sürdürecek. Alternatif finansman modellerinin gelişmesiyle orta ve alt gelir grupları da konut satın alma imkanı bulacak. Gayrimenkul sertifikası için biz de elimizi taşın altına koyacağız. Gayrimenkul sertifikalarının aktif kullanılmaya başlanmasıyla konut almak isteyen çok daha geniş bir tabana ulaşabileceğiz.”
Bina inşaat maliyetlerinin geçen yıla göre yüzde 19 arttığını vurgulayan Elmas, “Bu maliyet artışlarına rağmen konut üreticilerinin fiyatlarında bir değişiklik olmadığı düşünülürse, konut alıcıları ve yatırımcılarının konut alımı için harekete geçmelerinde fayda görüyoruz.” diye konuştu.
Haldız İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Fatih Haldız ise Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörlerinden biri olan inşaat sektöründe hükümetin aldığı destekleyici kararlarla birlikte konut satışında 2016 yılında kırılan rekorun 2017 yılında yeniden kırıldığını anımsattı.
Haldız, “Konut satışında yaşanan yükselişin ülke ekonomisinin her geçen gün büyümesi ve refah düzeyinin artması ile doğru orantılı olduğu tartışılmaz bir gerçektir.” dedi.
Bununla birlikte yabancılara yapılan konut satışında yaşanan artışın yapılan yasal düzenlemelerin yanı sıra yabancı yatırımcıların Türkiye’ye olan güveninin de bir kanıtı olduğunu dile getiren Haldız, “2018 yılında da yükseliş trendinin devam edeceğini düşünüyoruz. Bununla birlikte konut faiz oranlarının yüksek olması orta ve dar gelirli vatandaşın konut sahibi olmasını zorlaştırmaktadır. Faiz oranlarında gerçekleşecek bir düşüşün bu yükselişi destekleyeceğini ve üreticinin elinde bulunan stokun erimesinde büyük etkisi olacağını düşünüyoruz.” şeklinde konuştu.
Fuzul Grup Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Eyüp Akbal da Türkiye’de 2017’de satılan konut sayısının bekledikleri bir rekor olduğuna işaret ederek, “Konjonktürel olarak bölgemizde oldukça sıkıntılı durumlar oluşmuş olsa da konut satışında kırdığımız rekor, hem ülkemizin potansiyelini, hem oldukça genç olan yaş ortalamamızı hem de ne kadar enerjik bir nüfus olduğumuzu fazlasıyla ortaya koyuyor.” dedi.
Akbal, Türkiye’nin bu konut satış rakamı ile aynı zamanda Avrupa’nın da en fazla konut satan ülkesi konumunda olduğunu aktararak, şunları söyledi:
“Rekorda; uzun vadeli konut kredisinde başlangıç rakamı olan yüzde 25 tutarındaki sermayeyi sağlama zorunluluğunun yüzde 20’ye indirilmesi, KDV ve damga vergisi muafiyeti ile konut alımında yüzde 15 devlet desteği uygulanması etkili oldu. Özetle devlet ekonominin en yüksek hızla işleyen çarkının yavaşlamaması için her türlü fedakarlığı yaptı.
Ayrıca Emlak Konut GYO öncülüğünde markalı konut üreticilerinin kampanyaları da bu fedakarlığı perçinledi. Keza geçen yıl yabancılara vatandaşlık hakkının yanı sıra getirilen KDV muafiyeti de rakamlara pozitif etki etti. Nitekim yabancıya hem konut satışında hem de cirosal anlamda 2016’ya kıyasla yüzde 20’nin üzerinde bir büyüme gerçekleşti.”
2018’de de 2017 gibi bir rekor isteniyorsa bazı önlemler alınması gerektiğine dikkati çeken Akbal, şunları kaydetti:
“Bunlardan ilki konut kredi faiz oranlarının yüksekliği… Geçen seneye kıyasla 30 baz puan yukarıdayız. Ayrıca bankalar konut kredisi almak isteyen her 100 tüketiciden 60’ını reddetmeye başladı. Keza geçen sene devletin sektöre verdiği teşvikler bu sene yok. Bu üçü, özellikle finansal araçlara ulaşabilen konut üreticilerinin kendi finansal modellerini geliştirmeye itiyor. Burada da sermayesi güçlü olamayan markalarda orta vadede ciddi riskler oluşabilir. Tüm bunların önüne geçebilecek formül ise Konutbank… Tüketiciye az maliyetli ve uzun vadeli konut kredisi verebilirsek, sektörde olası bir çok riski de hedge etmiş oluruz.”
Nuhoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ali Nuhoğlu ise satış paylarında en etkili olan illerin İstanbul, Ankara ve İzmir olduğunu belirterek, “Bizim de Nuhoğlu İnşaat olarak bu bölgelerde projelerimiz mevcut. İstanbul’da Yenitepe Kadıköy, İzmir’de Yenitepe İzmir ve Ankara’da Cubes Ankara projelerimizden 2017’nin son çeyreğinde 300 milyon liralık bir satış gerçekleştirdik. Gerçekleştirdiğimiz satışlar TÜİK verilerini doğruluyor.” diye konuştu.
Orta ve alt gelir grubuna yönelik çalışmalar konusunda bir takım önlemler alınabileceğini kaydeden Nuhoğlu, “Özellikle arsa maliyetlerinin ve faizlerin en az yüzde 0,60’lara düşürülmesi ile bu satış rakamları daha da artacaktır. 2018’in Türkiye için daha iyi bir yıl olacağını düşünüyorum.” yorumunu yaptı.
Kuzu Grup Yönetim Kurulu Üyesi ve Üst Yöneticisi (CEO) Özen Kuzu, son 10 yıllık döneme bakıldığında konut satışlarının 3 katına çıktığını belirterek, “Saatte satılan konut sayısı ise 150’nin üzerinde gerçekleşti.” dedi.
Yabancıya yapılan konut satışlarındaki artışın en önemli sebebinin, Türkiye’de 1 milyon dolarlık ev alan, 2 milyon dolarlık yatırım yapan, 3 milyon dolarlık hesap açanlara vatandaşlık hakkının verilmesi olduğunu aktaran Kuzu, şunları kaydetti:
“Hükümetimiz tarafından yürütülen Kanal İstanbul, 3. Havalimanı gibi mega projelerin de yabancı yatırımcıyı ülkemize çektiği tartışılmaz bir gerçek. Devletimizin konut satışına teşviki, faiz indirimleri, tapu harcı ve damga vergisindeki indirimler ile sektörümüz 2017’de ivme kazandı. Düzenlenen kampanyalar, lansmanlar ve firmaların uyguladığı cazip ödeme koşulları ile gayrimenkul sektörü 2017’yi rekorla kapattı.”
Kuzu, “Türkiye, inşaat sektöründe en iyiler arasında yer almakta ve biz de bu gücümüzün farkındayız. Siyasi ve ekonomik istikrarımız ile beraber, milletimiz ve vatanımız için sürdürülebilir, ekolojik, çağımızın gereksinimlerini karşılayan, modern, dünyada ses getiren marka projelere imza atmaya devam edeceğiz. İnanıyorum ki ülkemiz 2018’de de büyümeye ve gelişmeye devam edecek, yatırım için en ideal ülke olarak ilk sıralarda yer alacak ve inşaat sektörü Türkiye’nin lokomotifi olma özelliğini koruyacaktır.” bilgisini verdi.
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Melih Tavukçuoğlu da 2016 yılını 1 milyon 341 bin 453’le kapatan sektörün, 2015 yılından bu yana her sene yeni bir rekora imza attığını belirterek, 2017 yılında da beklentilerin devam ettiğini ve yaklaşık 1 milyon 400 bin konut satışıyla yeni bir rekora daha imza atıldığını söyledi.
Tavukçuoğlu, yıl içerisinde gerçekleştirilen KDV indirimleri, konut fiyatlarının düşmesi ve markalı büyük konut projelerinin yanı sıra Emlak Konut gibi kurumların yapmış olduğu kampanyaların konut satışını tetiklediğini aktararak, şunları kaydetti:
“2018 yılında da bu ivmenin devam etmesi için sektör olarak bazı önlemleri almamız gerekiyor. Döviz kurundaki belirsizliğe karşı yerli inşaat malzemelerinin üretimi ve tüketimi yaygınlaştırılmalı, lüks konut üretimine bir sınırlama getirilmeli, arsa maliyetlerindeki oransız artışa bir çözüm getirilerek daha uygun maliyetli konutlar üretebilmeliyiz.
Çünkü konut rakamlarına baktığınız zaman özellikle 750 bin TL’den itibaren konut satışlarında bir yavaşlama söz konusu. Ayrıca banka kredi oranları yaklaşık yüzde 1,25’e dayanmış durumda. Banka da kredi vermek istemiyor, konut alıcısı da kredilerden uzak duruyor. Faiz oranlarının mutlaka 0,80-0,90 bandına inmesi gerekiyor.”
Özellikle yabancıya konut satışında yüzde 22,2’lik artışın umut vaat edici olduğuna işaret eden Tavukçuoğlu, “Ancak konut sattığımız ülkelere baktığımız zaman yıllardır Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt gibi Arap yatırımcı ekseninden çıkabilmiş değiliz. Ülkemizde dünya standartlarının üzerinde konut inşa ediliyor. Ülkemizin marka değerini yükseltip, güvenli bir ülke olduğunu gösterip Avrupalı yatırımcılarını da konut sahibi yapabilmeliyiz.” diye konuştu.
Nef İcra Kurulu Başkanı Erden Timur, “Bu sene de Avrupa birincisi olduğumuz bu rakam aslında beklediğimiz bir rekordu. Bunda Türkiye’de oluşan konut ihtiyacının yanı sıra, devletin yasal düzenlemelerle getirdiği teşvikler ve Emlak Konut GYO öncülüğünde ülkemizde ilk kez uygulanan ‘240 ay vade’ gibi kampanyaların da önemli etkisi oldu” dedi.
Timur şöyle devam etti:
Geçtiğimiz sene damga vergisinin sıfırlanması, tapu KDV oranında aşağı yönlü yapılan düzenleme ve tapu harcının düşürülmesi tüketiciler için konut alımında çok büyük bir maliyet avantajı sağladı. Bu yasal düzenlemelerin katkısı ile 500,000 TL tutarında bir konut alımında toplamda 57,500 TL’ye varan yani %10’u geçen bir avantaj sağlanmıştı. Sektörümüz, önemli bir kısmı Eylül 2017’ye kadar süren teşvikler sayesinde üçüncü çeyrekte yüzde 18,7 ile son üç yılın en yüksek büyüme oranını yakaladı. Bu rakamla sanayi büyümesinin önüne geçen inşaat sektörünün yatırımları da yüzde 12 oranında artış gösterdi. Öte yandan Emlak Konut GYO, GYODER ve KONUTDER öncülüğünde başlayan ve bizim de destek verdiğimiz kampanyalar da rekora giden yolda etkili oldu. Bunlardan biri de Türkiye’de ilk kez uygulanan 20 yıl vadeli ve 0,80 faiz oranıyla uygulamaya alınan kampanya idi. Ayrıca konut satışlarını uzun vadeli konut kredisinde başlangıç rakamı olan % 25 tutarındaki sermayeyi sağlama zorunluluğu % 20’ye indirilmesi, KDV ve damga vergisi muafiyeti ile birlikte ayrıca konut alımında % 15 devlet desteği uygulanması ve yabancıya getirilen KDV muafiyeti de sektörün satışlarına pozitif etki sağladı. Keza yabancıya getirilen KDV muafiyeti de sektörün satışlarına pozitif etki sağladı. Sektörde konut satışı artışını sürdürmeye devam edecektir, sebeplerini ise kabaca şu şekilde sıralayabiliriz:
• TÜİK verilerine göre her sene 600 bin evlilik oluyor ve bunun yüzde 84’ü ilk evlilikten oluşuyor.
• Son 5 yılın ortalamasına göre her sene 125 bin çift de boşanıyor.
• Bunun yanında Eurostat verilerine göre her sene Türkiye’ye 125 bin kişi yurtdışından göçüyor.
• Bunların etkisiyle Türkiye konut satışında uzun yıllar Avrupa birincisi, OECD üye ülkeleri arasında da ikinci olmayı sürdürecektir.
DKY İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ali Dumankaya da, “Sektör olarak 2017’ye hızlı bir giriş yaptık. 2016’nın tüm olumsuzluklarına rağmen büyümesini sürdüren gayrimenkul sektörü, 2017’nin ilk yarısında da maliyetlerdeki artışa ve döviz kurlarındaki dalgalanmalara rağmen büyüme ivmesini sürdürdü. Devam eden gayrimenkul yatırımları, Türk ekonomisine ivme kazandırmaya devam etti. 2017’de satılan konut sayısı 2016’ya göre yüzde 5,1 artarak 1 milyon 409 bin 314 oldu ve bu yılda sektörümüz yeni bir rekora imza attı. Sektör temsilcilerinin kampanyalar oluşturması, hükümetimizin sektörün önünü açan kararlar alması satışlarda artışa katkı sağlamıştır ve sağlamaya da devam edecektir. Gayrimenkul fiyatlarındaki reel artış ile ekonomik büyüme arasında doğrudan bir ilişki olması, sektörün hem büyüme hem de istihdama katkısı lokomotif sektör özelliğini uzun yıllar daha devam ettireceğini gösteriyor.” dedi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2017 Aralık ayına ilişkin konut satış rakamlarını değerlendiren Süleyman Ekşi İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Ekşi, “2016’da yaşadığımız olumsuzlukların üstüne, ülkemizin lokomotifi konumunda olan inşaat sektörü 2017 yılında hükümetimizin desteği sayesinde faiz indirimi, tapu harcı ve damga vergisi düzenlemeleri, yabancı yatırımcıya vatandaşlık hakkı verilmesi, kentsel dönüşümü destekleyen düzenlemeler gibi kolaylıklarla canlılığını sürdürdü. Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın desteğiyle kentsel dönüşümü hızlandırıcı yeni düzenlemeler ile belediyelere faizsiz kredi verilmesi, kurumsal kredilerde İller Bankası’ndan alınan kredi faizlerinin yaklaşık yüzde 8-9’larda olması gibi düzenlemeler sektöre ivme kazandırıcı gelişmelerdendi. Sektörün önde gelen firmaların düzenlediği konut alımını kolaylaştırıcı kampanyalarla özellikle 2017’nin son çeyreğinde hareketli anlar yaşandı. 2017 yılında toplamında ise 1 milyon 409 bin 314 konut satılması olması bizim için şaşırtıcı bir gelişme olmadı. Ülkemizin geleceğine güveniyor ve bu rakamı bekliyorduk. 2018’de vatandaşlarımız siyasi istikrarımıza güvenerek yatırım yapmaya devam edecektir. Biz de Süleyman Ekşi İnşaat olarak projelerimizi hız kesmeden sürdüreceğiz” dedi.
Sektör temsilcileri konut satışlarını değerlendirdi