Türkiye’de 23,8 milyon hektar tarım arazisi, 3 milyon tarımsal işletme ve bu işletmelerde 40 milyon hissedar bulunuyor. Ortalama işletme büyüklüğü 5,9 hektar ve işletme başına düşen parsel sayısı 10 parça olarak veriliyor. Bir işletme ortalama 13 hissedarın arazisini kullanıyor. Uzmanlar eskiden arazileri işleyen 3 milyon kişinin, başkalarının arazisini işlemesi nedeni ile istenilen yatırımı yapamadığını, böylelikle hem kendisinin beklenen geliri alamadığını hem de ülke ekonomisinin kayba uğradığını, söyledi.
Hissedar olup arazileri kullanmayan 37 milyon kişinin de sahibi olduğu arazilerin küçük olması ve bazı sosyal sebeplerle arazi gelirlerinden mahrum kaldığına dikkat çekildi. Tarım arazilerinde miras ve satış yoluyla bölünmenin miras hukukunda değişiklik getiren kanunun mayıs 2014’te yasalaşmasıyla sona erdiğine vurgu yapan uzmanlar, bu yolla 3 yıllık sürede 6 milyon 511 bin 850 dekar tarım arazisinin bölünmekten kurtulduğunu söyledi.
Kanunun uygulamaya geçtiği 3 yıllık süre içinde 1 milyon 142 bin 125 satış başvurusu Gıda Tarım ve Hayvancılık bakanlığı tarafından değerlendirildi. 73 bin 262 satış başvurusu Kanun hükümlerine aykırı olması nedeniyle kabul edilmedi ve 6 milyon 511 bin 850 dekar tarım alanının satış yolu ile bölünmesi engellendi. Geçen üç yıllık süre içinde Türkiye’de 1 milyon 201 bin 593 kişi vefat etti, bunlardan 579 bin 925 miras bırakan üzerinde tarımsal arazi varlığı tespit edilerek Bakanlık tarafından takibe alındı.
Kanunun yayımı tarihinden sonra vefat eden ve devir işlemlerini tamamlamayan 116 bin 311 murisin 586 bin 380 mirasçısına da tebligat gönderilerek 3 ay içinde intikallerin tamamlanması talep edildi. Tebligat sonrasında, 56 bin 70 murisin üzerindeki tarımsal arazilerin intikalleri mirasçıları tarafından gerçekleştirildi. Tebligatlarla 4 milyon 222 bin 407 tarım parselinin bölünmeksizin mirasçılara intikali sağlanarak bu arazilerin bölünmesi önlendi. Yapılan tebligatlarda arazilerden habersiz mirasçılar olduğu ve mirasçıların bürokratik işlemler, vergi, harç ve döner sermaye ücretlerinden şikayetçi olduğu gözlendi.
Satış ve miras intikal işlemleri için TAKBİS sistemi ile entegre edilerek online olarak hızlı ve doğru bir şekilde yapılmasını sağlamak amacı ile “Tarım Arazileri Devir Takip Sistemi” kurulması planlanmıştı. Sistemin kurulması ile tarım arazileri ile ilgili satış, hibe, trampa, intikal gibi mülkiyet devri işlemleri Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünden online olarak Bakanlığa gelecek ve online olarak cevaplandırılacak. Böylece tarım arazilerinde mülkiyet devri işlemleri çok kısa bir süre içinde tamamlanabilecek.
Yeni Şafak
Tarım arazilerine yakın takip