2019 yılı Cumhurbaşkanlığı yıllık programında yer alan taşınmaz değerleme sistemi, gayrimenkul envanterinin tamamlanması, tapu harçları ve emlak vergilerinin gerçek değeri üzerinden alınması sağlanarak gayrimenkul vergilendirme sisteminin yeniden düzenlenmesini hedefliyor.
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı “Önümüzdeki yılın programda yer alan ve Aralık sonuna kadar işbirliği yapılacak kurumlar tarafından gayrimenkul değerleme sistemi geliştiriliyor. Özellikle imar planları ve revizyonlarıyla ortaya çıkan toplu değerleme sistemine yönelik veri ve değerleme standartlarının oluşturulacağı bu sistem ile gayrimenkul sektöründe dengeler tamamen değiştirecek” dedi.
Sistem için gerekli yasal ve teknik altyapıya dair düzenleme ve iyileştirme önerilerinin geliştirildiğini belirten Özelmacıklı “Bu sürecin sonrasında taşınmazların satışında artık asgari değer olarak belediye rayiç değeri değil gerçek değer esas alınacak. Bu durum sektör içinde başta tapu harçları olmak üzere, değer artış kazancı vergisi, veraset ve intikal vergisi, emlak vergisi ve emsal kira bedeli gibi birçok işlemde devletin vergi gelirlerini artıracak. Bu geçişe mükelleflerin alışması ise zaman alacağından belirli bir dönem muafiyetler ya da indirimler beraberinde gelmeli” dedi.
Tapu işlemlerinde beyan edilen satış değerlerin bazen çok düşük olduğunu da belirten Altın Emlak Genel Müdürü “2018 yılı ilk 10 ayında 2.087.935 satış işleminde toplam beyan edilen satış değeri 280.270.076.160-TL oldu. Bu işlemler sonucunda ise 9.034.620.872-TL tapu harcı tahsil edildi. Gerçek değere geçildiği takdirde beyan edilen rakamların en az üç katına çıkabileceği öngörülebilir. Toplumun uyumu için tapu harçları düşürülmeli, vergi yükleri azaltılmalıdır” dedi.
Ülkemizde çeşitli karar destek sistemlerinin zaten var olduğunu ve bu sistemler üzerinden tahmini değerlerin anlık olarak yapılabildiğine de dikkat çeken Özelmacıklı “Toplu değerleme sistemleri mevcut sistem altyapılarını kullanarak da çok hızlı sonuç alabilir. Bu kayıtlar zaten hazır olarak mevcut. Ayrıca şimdiye kadar yazılmış olan birçok değerleme raporunun sisteme entegrasyonu süreci hızlandırabilir” dedi.
Taşınmazların bazı durumlarda ekspertiz değerinden düşük bir tutara da satışa konu olabileceğini belirten Altın Emlak Genel Müdürü “Bu durumda yüksek olan tutardan tapu harcının ödenmesi talep edilecek. Gerçek değer gösterilmemesi mevcut durumda cezası var. Tapuda işlem yapıldıktan sonra, mükelleflerler tarafından gerçek alım-satım bedelinden daha düşük bir bedel beyan edildiğinin idarece tespit edilmesi halinde, aradaki farka isabet eden harç %25 oranında vergi ziyaı cezası ile birlikte tahsil ediliyor” dedi.
Taşınmaz değerleme sistemi dengeleri değiştirecek