Sözleşmelerde TL dönemi resmen başlarken damga vergisi sorunu doğdu. Yeni sözleşmeler yapılırken damga vergisi ödenmek zorunda. Ancak muafiyet için bir mini torba yasa hazırlandığı belirtiliyor. Buna göre vergi sadece farktan alınacak. Rahim Ak’ın analizi…
6 Ekim’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’de bir çok sözleşme için dövizle yapılma yasağı getirilirken damga vergisi sorunu doğdu. Çünkü tüm sözleşmeler yenilenecek ve yeni sözleşmeler yapılırken damga vergisi ödenmek zorunda. Önemli bir hatırlatma yapalım. Vergi kanunla konulup kanunla kaldırıldığı için Türk Lirası’na çevrilecek olan sözleşmelerden damga vergisi alınmayacak olmasına dair kanun yayımlanmadıkça yeni sözleşmelerden damga vergisi alınmak zorunda. Yani tebliğ ile zaten damga vergisi istisna tutulamıyor. Buna ilişkin bir mini torba yasa hazırlandığı da duyumlarımız arasında.
Ancak önemli bir konu daha var. O da verginin hangi tutar üzerinden alınacağı ve ne kadar olacağı ile ilgili. Normal koşullarda damga vergisi bir sözleşme yapıldığında sözleşme bedelinin binde 9,48’i olarak alınıyor. Peki şimdi yenilenecek olan tüm sözleşmelerden sözleşme bedelinin binde 9.48’i kadar damga vergisi mi alınacak? Eğer bir yasa değiştirilip bu son değişiklik nedeniyle hiç vergi alınmayacak denilirse o zaman başka ancak yine Damga Vergisi Kanunu bu tip durumlara özel bir maddeyi de içeriyor. Kanun maddesinde sözleşmeler yenilendiğinde eski sözleşme ile yeni sözleşme arasındaki farktan damga vergisi alınacağı ifade ediliyor.
Eskiden döviz bazında yapılan sözleşme bedeli örneğin yılbaşındaki döviz kuru olan 3,76 lirayı göz önüne alırsak o gün yapılan 100 bin dolarlık sözleşmenin Türk Lirası karşılığı 376 bin liraya denk geliyordu. Bu tutar üzerinden de 3 bin 564 lira vergi alınmıştı. Şimdi sözleşme değişikliğine gidildiğinde eğer Damga Vergisi’nde o madde olmasaydı 618 bin lira üzerinden 5 bin 859 lira vergi ödenecekti. Oysa şimdi eğer muafiyet getirilmez ise (618.000-376.000=242.000) lira üzerinden damga vergisi alınacak. Bir de eğer örneğin şimdiye kadar 100 bin dolarlık sözleşmenin 50 bin dolarlık kısmı gerçekleşmiş ve her iki taraf da sözleşme hükümlerini yerine getirmişse o zaman vergi kalan 50 bin doların Türk Lirası karşılığından alınacak. Yukarıdaki örneğe göre vergi 1.147 liraya inecek.
Yapılan tebliğ değişikliği ile genellikle ithal edilen ve leasing ile kiralanan makineler devre dışı kalırken iş makinelerinin TL sözleşme kapsamına alındığı görüldü. Bu durumun ağırlıklı olarak inşaat şirketlerinin sözleşme yaptıkları inşaat vinçleri nedeniyle kur artışı nedeniyle ağır yük altına girmelerinin neden olduğu öğrenildi. Şimdi vinç sözleşmeleri TL’ye dönecek, inşaat firmaları nefes alacak.
Konuyla ilgili madde şöyle: “Türkiye’de yerleşik kişilerin; kendi aralarında akdedecekleri, iş makineleri dâhil taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür.
Rahim Ak/Habertürk
TL sözleşmelerinde damga vergisi sadece farktan alınacak