Türk müteahhitlerin bir ayağa Afrika’da

BEĞENDİM

ABONE OL

News

İnşaat sektörü Türkiye’de daralsa da yurt dışında yeni pazarlar açılıyor. Afrika, Türk müteahhitlerin projeler üstlendiği önemli pazarlar arasında yer alıyor. Türk müteahhitlerin firmaları 1970’li yıllardan günümüze betturkeygiris.org kadar 126 ülkede toplam 400 milyar doların üstünde 10 binden fazla proje üstlendi. Özellikle 2006-2015 arasında her yıl ortalama 25 milyar dolarlık yeni iş alabiliyorlardı.

Ancak Libya ve Irak’taki siyasi sorunlar ve Rusya’yla Türkiye arasında ortaya çıkan uçak krizi nedeniyle yeni sözleşmeler 14-15 milyar dolarlara kadar düştü. Dış pazarlardaki daralma ve Türkiye inşaat pazarındaki küçülme, Türk müteahhit firmalarını yeni pazarlar bulmaya itti. Bunun sonucunda Türk müteahhitlerin ilgisi özellikle Afrika ve Doğu Avrupa’ya yoğunlaştı.

Piyasa içeride yüzde 8,6 daraldı

İnşaat sektörü Türkiye’de 2019 yılında yüzde 8,6 daraldı. Ancak, Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) raporuna göre 2019 yılında Türk firmalar 58 ülkede toplam 18 milyar dolarlık 438 proje üstlendi. Burada en büyük pay, 10 milyar dolarla Bağımsız Devletler Topluluğu’nda yapılan işlerden kazanıldı. Afrika’da ise 1,2 milyar dolarlık proje alındı.

Türk müteahhit firmaları için Afrika’daki potansiyeli anlatan Yapı Merkezi Ortağı Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkiye Müteahhitler Birliği Yüksek Danışma Kurulu Başkan Yardımcısı Emre Aykar, Oxford Economics grubunun yaptığı bir çalışmaya göre global inşaat sektörü büyüklüğünün 2030 itibariyle 17,5 trilyon dolara ulaşabilme potansiyeli olduğunu belirtiyor. Afrika Sahra Altı ülkelerinde de 2030’a kadar 4,8 trilyon dolarlık inşaat yatırımı bekleniyor.

5 bin personel

Yapı Merkezi’nin de Afrika’da Cezayir, Fas, Senegal, Etiyopya ve Tanzanya’da toplam sözleşme bedeli 5 milyar dolara yaklaşan ve 5 bine yakın Türk personelin görev yaptığı tramvay, metro ve demir yolu projeleri bulunuyor.

Türkiye Müteahhitler Birliği ve Yenigün İnşaat Yönetim Kurulu Başkam Mithat Yenigün de Türk firmalarının özellikle Mozambik, Tanzanya, Uganda gibi ülkelerde altyapı ihtiyaçlarını gidermeye çalıştıklarını belirtiyor. Türk firmaları bu ülkelerde ağırlıklı olarak kara yolu, demir yolu, kanalizasyon, içme suyu temini gibi altyapı inşaatları ve hastane, stadyum gibi üst yapı projeleri üstleniyor.

Yenigün, “Örneğin bizim Kamerun’da inşa ettiğimiz Japoma Spor Kompleksi’nde 50 bin kişilik stadyum, 2 bin kişilik kapalı yüzme havuzu, antrenman sahaları ve tenis kortları bulunuyor” diye konuşuyor. Stadyumun inşasının bittiği bilgisini veren Yenigün, 4 Nisan’da başlayacak Afrika Kupası’nda bazı maçların bu stadyumda oynanacağını söylüyor.

Afrika’da geçmiş yıllarda önemli projelere imza atan firmalardan biri de TAV İnşaat. Şirketin Genel Müdürü Ümit Kazak, “Mısır, Libya ve Tunus’ta havalimanı projeleri gerçekleştirdik. Önümüzdeki dönemde Afrika’da havacılık sektörünün dünya ortalamasının üzerinde büyüyeceği öngörülüyor. Ciddi bir rekabetin yaşandığı bu sektörde fırsatları değerlendirmek üzere çalışıyoruz” diyor.

İki çimento fabrikası kuruyor

Limak’ın da çimento sektöründe Mozambik ve Fildişi Sahili’nde toplam 115 milyon euro yatırım yaptığı iki fabrikası bulunuyor. Yapımı tamamlanan Senegal Dakar Blaise Diagne Uluslararası Havalimanının işletmesi ise Türk ortak Summa ve Senegal devleti ile birlikte yürütülüyor. Ayrıca, Mısır’ın Kahire Uluslararası Havalimanı ikinci terminali de teslim edilmiş. Summa’nın ise Nijer, Kûiıgo, Ekvator Ginesi, Libya, Senegal ve Ruanda gibi ülkelerde otel, havalimanı, ofis gibi projeleri bulunuyor. Öte yandan, eğer Afrika gibi mevcut pazarlarda durgunluk olursa Türk firmalarının alternatif pazarlara yönelmesi gerekebilir.

Meksika ve Kanada da takip edilmeli

Afrika dışındaki pazarlardan bahseden Emre Aykar, Türk müteahhitlerinin bugüne kadar Kuzey ve Güney Amerika’da gerçekleştirebildiği projelerin toplam projelerin içinde yüzde 0,6 oranında kaldığını belirtiyor. Ancak, Aykar’a göre bu bölgede Meksika ve Kanada’daki projelerin takibinde yarar olabilir. Bunun yanında yapılan öngörüler başta Hindistan, Pakistan ve Endonezya olmak üzere Güney Asya ve Uzak Doğu pazarlarının ilginç olabileceğini gösteriyor. Türk müteahhitler, son yıllarda Balkanlar, Doğu Avrupa ülkeleri ve İskandinav ülkelerinde projeler almaya başladı.

Aykar’a göre bu bölgelerde daha fazla proje alınabilir. Mithat Yenigün de Irak’ta da büyük potansiyel olduğunu söylüyor. Türkiye, Irak’ın yeniden inşası için projelerin Türk firmalarına verilme şartıyla 5 milyar dolar kredi taahhüt etmişti. Siyasi istikrar sağlandığında bu projelere başlanabilir.

Deniz Türsen -Bloomberg Businessweek